Borsa İstanbul yeni yatırımcılarla 2023'ün yıldızı olma yolunda

Berlin/İstanbul

Türkiye'de seçim belirsizliklerinin sona ermesi ve yeni ekonomi yönetimiyle birlikte uygulanmaya başlanan politikaların ardından "ralli" yaşayan BIST 100 endeksi, yıllık performans açısından 2023'te dünya çapında öne çıkan borsalar arasında zirvede yer aldı.

Borsa İstanbul getiri arayışının öne çıktığı 2023'te 3 milyondan fazla yeni yatırımcının katılımıyla BIST 100 endeksinde rekor üzerine rekorlar kırıldı.

BIST 100 endeksi 2023'ün başından 5 Eylül tarihine kadar yüzde 49,5'lik getiriyle 8.236,14 puana yükselerek, dünya genelinde önemli pay piyasaları arasında açık ara en iyi performansı sergiledi. Endeks aynı zamanda 5 Eylül'de tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirdi.

Söz konusu yükseliş 2000 yılından bu yana yıllık bazda en güçlü 6'ncı artış olarak kayıtlara geçerken, BIST 100 endeksi 1997'den bu yana ilk defa 5 yıl üst üste yatırımcısının yüzünü güldürdü.

Dolar bazında da yatırımcısına yüzde 4,5 kazandıran BIST 100 endeksi, 5 Eylül itibarıyla 307,6 puan seviyesinde bulunsa da 510 puan seviyesinde bulunan zirvesinden hala uzak olması dikkati çekiyor.

Aylık bazda değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi seçim belirsizliklerinin sona ermesi ve yeni ekonomi yönetiminin iş başı yapmasıyla üst üste 4 ay yükselirken, işlem hacimleri de rekor seviyelere çıktı.

BIST 100 endeksinin hacim rekoru 24 Ağustos’ta 224,9 milyar lira ile kırılırken, endekste yaz aylarında günlük ortalama işlem hacmi de 120 milyar lira oldu.

Sektör bazlı incelendiğinde bütün sektörlerin 2023’ü kazançla tamamladığı görülürken, en çok kazandıran yüzde 112,4 ile taş toprak oldu. Bankacılık sektörü de yıl başından bu yana yüzde 61,3 yükseliş kaydetti.

Hisse bazlı bakıldığında BIST 100 endeksindeki hisselerin 83'ü değer kazanırken, en çok getiriyi yüzde 727 ile Borusan Mannesmann Boru Sanayi, yüzde 325 ile Alfa Solar Enerji ve yüzde 233 ile Oyak Çimento sağladı. En çok kaybettiren ise yüzde 62 ile Çan2 Termik AŞ oldu.

2023'te halka arzlara katılan yatırımcı sayısı yaklaşık 42 milyon oldu

Analistler, özellikle seçim zamanındaki belirsiz ortamın atlatılmasının ardından yeni ekonomi yönetiminin iş başı yapması ve uluslararası kuruluşlardan Türk ekonomisine yönelik iyimser açıklamaların ardından Borsa İstanbul'un üst üste rekorlar kırarak en iyi getiriyi sağladığını bildirdi.

Türkiye'nin yeni ekonomi yönetimine ilişkin gelişmelerin varlık fiyatları üzerinde etkili olmayı sürdürdüğünü belirten analistler, fiyat istikrarı konusunda atılan adımların ve kurulan yeni ekonomi yönetiminin etkisiyle Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primindeki (CDS) düşüşün Borsa İstanbul'da hisse fiyatlarına olumlu yansıdığını kaydetti.

Yıl başından bu yana 32 halka arzın yapıldığına dikkati çeken analistler, bu halka arzların yeni yatırımcıların borsayla tanışmasında büyük rol oynadığını dile getirdi.

Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun (MKK) verilerine göre, bu sene halka arza katılan yaklaşık 42 milyon yatırımcıdan toplanan tutar 43 milyar liraya yaklaştı.

Geçen yıl da 40 şirket halka arz edilirken, halka arzlara katılan toplam yatırımcı sayısı 8 milyon 713 bin 686 kişi olmuştu.

Bu yıl içerisinde 700 baz puanın üzerine çıkan Türkiye'nin CDS'i de seçim sonrası ekonomide atılan istikrarlı adımlarla düşüşe geçerek 369,7 seviyesine kadar geriledi. CDS bu seviye ile 13 Eylül 2021'den bu yana en düşük seviyeye inmiş oldu.

Küresel pay piyasalarında enflasyon ve resesyon ikilemi risk iştahını törpüledi

Küresel pay piyasalarında, yılın büyük bir bölümünde enflasyon ve resesyon ikileminin varlık fiyatları üzerinde etkili olmasının yanı sıra ülkelerin ekonomik faaliyetlerine dair açıklanan verilerden alınan karışık sinyallerin de risk iştahını törpülediği görüldü.

Devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve dünyanın en büyük ürün tedarikçisi konumunda bulunan Çin'in ekonomisine ilişkin artan endişelerle özellikle emtia fiyatlarında yaşanan dalgalanmalar yatırımcıların genel anlamda temkinli davranmasına neden oldu.

Özellikle enerji emtialarındaki arz kesintilerinin varlığını koruması, dünya genelinde enflasyonun diri durmasında etkili oldu.

Enflasyonla mücadele kapsamında ABD Merkez Bankası'nın (Fed) politika faizini son 22 yılın ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) da son 15 yılın zirvesine çıkarması, ekonomide resesyon endişelerinin artmasına yol açmıştı.

Söz konusu gelişmelerle, New York borsasında bu sene S&P 500 endeksi yüzde 17, Dow Jones endeksi yüzde 4,5 ve Nasdaq endeksi yüzde 34 değer kazandı. Teknoloji şirketlerinin beklentilerin üzerinde kar elde etmeleri, Nasdaq endeksinin diğer ABD endekslerine kıyasla daha fazla artış kaydetmesinde etkili oldu.

Avrupa borsalarında ise İngiltere'de FTSE 100 endeksi yıllık bazda yüzde 1 gerilerken, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 12,7 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 11 yükseldi.

Asya tarafında da yılbaşından bu yana Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 27,4, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 14,6 ve Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 7,7 artarken, son zamanlarda ekonomisinde yavaşlama ile gündemde olan Çin’de Shanghai Bileşik endeksi sadece yüzde 2,2 değer kazandı.

Brezilya'da Ibovespa endeksi 2023'te yüzde 6,9 ve Meksika'da Mexbol endeksi yüzde 9,2 artış kaydetti.